Η αγορά και η πώληση ενός ακινήτου δεν είναι μόνο μια οικονομική ή νομική διαδικασία. Για πολλούς ανθρώπους εμπεριέχει και μια άλλη διάσταση – πιο προσωπική, πιο ψυχολογική, ενίοτε και μεταφυσική. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η πώληση ενός ακινήτου φαίνεται να σκοντάφτει συνεχώς σε δυσκολίες, όπου οι υποψήφιοι αγοραστές εξαφανίζονται χωρίς λόγο ή συμβαίνουν γεγονότα που δεν μπορούν εύκολα να εξηγηθούν με τη λογική.
Ενέργειες και «αύρα» ενός σπιτιού
Πολλοί μιλούν για την «ενέργεια» ενός χώρου. Ένα σπίτι μπορεί να μεταδίδει θετική διάθεση και αίσθηση οικειότητας, ή αντίθετα να αποπνέει μια βαριά, αρνητική αίσθηση. Στην πολυετή εμπειρία μου, έχοντας μπει σε πάνω από 2.000 ακίνητα, μπορώ να πω πως πράγματι υπάρχουν σπίτια όπου νιώθεις όμορφα χωρίς ιδιαίτερο λόγο – και άλλα που σε κάνουν να θέλεις να φύγεις αμέσως.
Στίγμα και δύσκολες ιστορίες
Στον διεθνή χώρο της κτηματαγοράς, τέτοια ακίνητα χαρακτηρίζονται ως stigmatized properties – δηλαδή ακίνητα που φέρουν «στίγμα» λόγω του παρελθόντος τους. Μπορεί να έχουν συνδεθεί με κάποιον θάνατο, ατύχημα, αυτοκτονία, ακόμη και με φήμες περί «στοιχειώματος». Το στίγμα αυτό δεν είναι πάντα ορατό, αλλά επηρεάζει την ψυχολογία των υποψήφιων αγοραστών και συχνά οδηγεί σε χαμηλότερη αξία ή δυσκολία πώλησης.
Έρευνες και αντιλήψεις του κοινού
Σε έρευνες που έγιναν στις ΗΠΑ, ένα σημαντικό ποσοστό αγοραστών δήλωσε ότι θα αγόραζε ένα «στοιχειωμένο σπίτι» μόνο αν η τιμή ήταν ελκυστική ή αν το ακίνητο κάλυπτε πλήρως τις ανάγκες του. Παράλληλα, πολλοί ιδιοκτήτες που έζησαν σε τέτοια σπίτια ανέφεραν άγχος, δυσφορία και έντονη επιθυμία να φύγουν. Αυτές οι αντιλήψεις, ακόμη κι αν δεν εξηγούνται επιστημονικά, έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην αγορά.
Νομικές περιπτώσεις: όταν το μεταφυσικό φτάνει στο….. δικαστήριο
Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση Stambovsky v. Ackley στη Νέα Υόρκη. Εκεί, το δικαστήριο έκρινε ότι η φήμη ενός σπιτιού ως «στοιχειωμένου» ήταν ουσιαστικό στοιχείο για την αξία του και έπρεπε να δηλωθεί στον αγοραστή. Σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, μάλιστα, οι νόμοι απαιτούν να αποκαλύπτονται τέτοια στοιχεία, όπως θάνατοι ή γεγονότα που στιγματίζουν ένα ακίνητο.
Θρησκευτικές πρακτικές και καθαρμοί χώρου
Στην Ορθόδοξη παράδοση είναι συνηθισμένο, όταν κάποιος μπαίνει σε καινούριο σπίτι, να γίνεται αγιασμός ή ευχέλαιο, ώστε να «ευλογηθεί» ο χώρος. Αντίστοιχες πρακτικές καθαρμού συναντώνται και σε άλλες κουλτούρες: από το κάψιμο φασκόμηλου και τα θυμιάματα έως πιο περίπλοκες τελετές. Όλες στοχεύουν στο ίδιο πράγμα: να απομακρύνουν την αρνητική ενέργεια και να σηματοδοτήσουν ένα νέο ξεκίνημα.
Παρατήρηση και ιστορία του ακινήτου
Πέρα από τις μεταφυσικές διαστάσεις, η ιστορία ενός σπιτιού έχει πάντα ενδιαφέρον. Συχνά ρωτώ για τους προηγούμενους ιδιοκτήτες, τα γεγονότα που συνέβησαν εκεί, και πώς αυτά επηρεάζουν την εικόνα και την αίσθηση του χώρου. Είτε κάποιος πιστεύει είτε όχι στις «ενέργειες», είναι αλήθεια πως κάθε ακίνητο κουβαλάει μαζί του ένα παρελθόν.
Συμπέρασμα
Είτε κάποιος πιστεύει στη μεταφυσική διάσταση των ακινήτων είτε όχι, το βέβαιο είναι ότι κάθε σπίτι έχει τη δική του ιστορία και την δική του «αύρα». Για άλλους αυτό έχει απλώς ψυχολογική επίδραση, για άλλους είναι κάτι πιο βαθύ και ανεξήγητο. Σε κάθε περίπτωση, η πώληση ή η αγορά ενός σπιτιού δεν είναι μόνο μια συναλλαγή – είναι ένα κεφάλαιο ζωής.
Παραδείγματα «στοιχειωμένων» ακινήτων στην Ελλάδα (όπως εμφανίζονται στην αρθρογραφία από διάφορες πηγές)
| Όνομα / Τοποθεσία | Περιγραφή του θρύλου / της ιστορίας | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Βίλα Καζούλη, Κηφισιά | Χτίστηκε πάνω σε τούρκικο νεκροταφείο, χρησιμοποιήθηκε από τα SS στην Κατοχή· μαρτυρίες για φωνές και παράξενη ατμόσφαιρα. | Ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα στην Αττική. |
| Σανατόριο Πάρνηθας | Παλαιό σανατόριο φυματικών, εγκαταλελειμμένο· φήμες για ήχους, σύμβολα και «παρουσίες» στα υπόγεια. | Θεωρείται από πολλούς το πιο «στοιχειωμένο» κτίριο της Ελλάδας. |
| Σμολένσκι 4, Νέο Φάληρο (Πύργος των Ονείρων) | Νεοκλασικός πύργος με θρύλους για φωνές και εμφανίσεις· συνδέεται με την οικογένεια Κουρτάλη. | Διατηρητέο κτίριο, με ιστορική αξία και ισχυρό μύθο. |
| Βίλα Καλλέργη, Πικέρμι | Θρύλος δολοφονίας και αυτοκτονίας· ιστορίες για «βαριά» ατμόσφαιρα και εγκατάλειψη. | Συχνά αναφέρεται σε λίστες στοιχειωμένων σπιτιών. |
| Οίκημα του Αθανασόπουλου, Καλλιθέα | Διάσημη υπόθεση δολοφονίας (τεμαχισμός) στις αρχές του 20ού αιώνα· φήμες για ουρλιαχτά και «έντονη ενέργεια». | Ιστορικό έγκλημα που τροφοδότησε τον θρύλο. |
| Σπίτι της Τζίνα Μπαχάουερ, Χαλάνδρι | Εγκαταλελειμμένο σπίτι της διάσημης πιανίστριας· θρύλοι για ήχους πιάνου και «μορφές». | Αναφέρεται σε αρκετά άρθρα ως «στοιχειωμένο». |
| Αρχοντικό στο Πικέρμι | Ιστορία με οικογενειακό δράμα και φήμες για φωνές και εμφανίσεις. | Τοπικός θρύλος με έντονη αφήγηση. |
| Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας (Καστέλο της Ροδοδάφνης) | Θρύλοι για την κόρη της Δούκισσας· ιστορίες για μορφές και υπόγεια. | Ιστορικό κτίριο με ισχυρό μύθο. |